دلایل استفاده از سمعک چیست؟
اگر از سمعک استفاده نکنیم چه اتفاقی برای مغز و شنوایی می افتد؟
در این مقاله برای شما شرح می دهیم:
کم شنوایی از جمله مشکلاتی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و همواره مشکلات فقدان یا ضعف این حس ارزشمند را با تمام وجود درک کرده است. عوارض و پیامد های ناشی از کم شنوایی مانند سایر بیماری ها و معلولیت ها، تحت تاثیر پیشرفت علم و تکنولوژی بسیار کاهش یافته و به لطف وجود متخصصین و تجهیزات مربوط در این زمینه، همچون سمعک های مدرن و کاشت های شنوایی به حداقل رسیده است، اما از سوی دیگر پیدایش بیماری های ناشناخته مثل کرونا، مواد سمی و ویروس های جدید و بدتر از همه روند صنعتی شدن همه جوامع و سبک زندگی مدرن بیش از هر زمانی سبب افزایش میزان افراد کم شنوا شده است، به گونه ای که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی تا سال ۲۰۵۰ شمار افراد کم شنوا به رقم قابل توجه دو و نیم میلیارد نفر خواهد رسید که اکثریت قریب به اتفاق آنها نیازمند اقدامات درمانی و توانبخشی خواهند بود. بنابراین اهمیت سمعک به عنوان اصلی ترین ابزار در درمان این عارضه تا به امروز بر کسی پوشیده نیست و در این مقاله می کوشیم تا برای شما هموطن عزیز درکی روشن از نقش این ابزار مهم درمانی، در حل مشکلات و محدودیت های افراد کم شنوا ایجاد کنیم.
کم شنوایی عواقب گوناگونی دارد که در یک طبقه بندی کلی می توان آن ها را به سه دسته تقسیم کرد:
۱) پیامد های پزشکی
۲) پیامد های روانشناختی
۳) پیامد های اجتماعی
انجام آزمایشات دقیق در وهله اول و به دنبال آن تشخیص و تجویز موفق سمعک به حل این معضلات کمک شایانی نموده است که در بیماران و مراجعین خود به وفور دیده ایم. جهت بررسی دقیق تر در ادامه مطلب به بررسی هر یک از این موارد و نقش برجسته سمعک در حل این معضلات می پردازیم.
پیامد های پزشکی عدم استفاده از سمعک:
الف) زوال عقل (آلزایمر): امروزه نقش پر رنگ سمعک در جلوگیری از دمانس و آلزایمر بر کمتر متخصصیی در این زمینه پوشیده است. مطالعات جدید نشان داده اند که افراد با کم شنوایی متوسط تا شدید، بیش از ۵ برابر، بیشتر از افراد با شنوایی نرمال مستعد ابتلا به آلزیمر هستند؛ به ویژه زمانی که فرد کم شنوا مسن باشد. تمام مطالعات تاکید می کنند که اگر فرد کم شنوا از سمعک استفاده نکند سرعت پیشرفت آلزایمر را شتاب بخشیده و حتی منجر به از بین رفتن تمام مغز بیمار می شود. به عبارتی تلاش و تقلا برای درک صداها استرس زیادی را به مغز وارد می کند و نواحی مربوط به زبان و حافظه کاری را که همان نواحی تحت تأثیر آلزایمر هستند، از بین می برد. بدیهی است که سمعک با جبران افت شنوایی و تحریک عصب های شنوایی نقش مهمی در پیشگیری از چنین اختلالاتی دارد اما چرا چنین اختلالاتی در اثر کم شنوایی رخ می دهند؟ پاسخ ساده است، بدن به ارگانی بیشتر خون‌رسانی می کند که فعالیت بیشتری داشته باشد، حال اگر به علت افت شنوایی فعالیت حلزون و عصب شنوایی کاهش یابد بدن با کاهش خون‌رسانی به این ارگان ها سبب تحلیل یا به اصطلاح آتروفی آن ها می شود، به همین جهت است که استفاده از سمعک برای بقای حلزون و عصب در افراد دارای افت شنوایی واجب و ضروری است.
برای مثال اگر کسی پایش بشکند و برای دو سه ماه در گچ باشد، چون از آن استفاده نمی کند به مرور مغز متوجه می شود و خون کمتری به آن می دهد و بعد زا اینکه گچ را باز می کنند در کمال تعجب می بینیم که اندازه پای آسیب دیده نصف پای سالم شده است. اما نگران نباشید با حرکت دوباره مغز به پا خون می دهد و دوباره همه چی به حالت اول خود بر می گردد.
به شکل زیر دقت کنید.
ب) اختلال در گفتار: در افراد کم شنوا امری رایج است. شنوایی نرمال پیش زمینه اصلی ایجاد گفتار طبیعی است. از نظر تجربه بالینی به فراوانی شاهدیم که کودکان کاربر سمعک، گفتاری بسیار بهتر از کودکان بدون سمعک دارند. برای مثال دقت کنید بیماری 54 ساله به کلینیک نجوا مطهری مراجعه کرده بود و به خاطر تصادف حلزون و عصب دو گوش او کاملا از بین رفته بود. این بیمار دو هفته بعد دوباره مراجعه کرد با کمال تعجب دیدیم که او لال شده است. بله اشتباه نمب کردیم. وقتی شما به مرور شنوایی تان آسیب ببیند و از سمعک استفاده نکنید، گفتار شما کم کم از بین می رود.
ج) وزوز گوش: وزوز گوش همیشه همراه با کم شنوایی بروز می کند و امروزه روند بسیار فزاینده ای به خود گرفته است. آسیب های گوناگون سیستم شنوایی از جمله پیر گوشی، آسیب صوتی، کم شنوایی ناگهانی، اثر جانبی داروها بر سیستم شنوایی، ویروس کرونا و واکسن آن، پارازیت ها، ویروس های ناشناخته و… علاوه برا کاهش شنوایی در اکثر موارد سبب وزوز گوش هم می شوند. از درمان های کارآمد وزوز گوش سمعک است. سمعک های جدید مدار وزوز درمانی، جهت درمان اختصاصی وزوز گوش دارند که در صورت صلاحدید و تجویز متخصصین شنوایی یک روش درمانی و توانبخش قابل اتکا و بسیار موثر در زمینه درمان وزوز گوش است.
توجه: در کلینیک شنوایی نجوا مطهری تمام دستگاه های درمان وزوز گوش وجود دارد و تنها کلینیک مجهز در کشور است.
د) جلوگیری از پیشرفت کم شنوایی: برخلاف تصور عموم مردم، سمعک نه تنها شنوایی باقی مانده فرد را تضعیف نمی کند، بلکه از پیشرفت کم شنوایی نیز جلوگیری میکند. عدم استفاده از سمعک علاوه بر تحلیل سریع تر عصب و مسیر عصبی شنوایی، پیشرفت کم شنوایی و افزایش وزوز گوش و بویژه در کودکان کم شنوا سبب محرومیت حسی شده و تهدیدی جدی در فرآیند زبان آموزی و رشد ذهنی و زبانی هنجار کودک خواهد بود. نکته دیگری که بیان آن ضروریست نقش سمعک در برابر اصوات بسیار بلند و انفجار گونه است. برخلاف تصور عموم مردم سمعک در چنین مواردی نه تنها صدا را تقویت نمی کند، بلکه به لطف وجود مدارهایی موسوم به مدار تراکمی همچون یک محافظ صوتی عمل کرده و از آسیب دیدگی صوتی ممانعت می کند.
پیامدهای روانشناختی عدم استفاده از سمعک:
الف) استرس: قطعاً بین اختلالات شنوایی و استرس ارتباط وجود دارد، فردی کم شنوا که از سمعک استفاده نمی کند، باید سخت‌تر تلاش کند تا صداها و گفتار اطراف خود را درک کند که این مسئله استرس زیادی برای او ایجاد می کند و در نتیجه بر کیفیت زندگی، ارتباطات اجتماعی و شخصیت فرد تأثیر می گذارد. فرد کم شنوا باید بداند آنچه می تواند سبب انزوای او در جامعه شود، آگاه شدن دیگران از سمعکی بودن وی نیست بلکه عدم توانایی او در برقراری یک ارتباط موثر و بدون زحمت است. در برنامه توانبخشی شنیداری که سمعک اصلی ترین قسمت آن است، حس خودکارآمدی بیمار افزایش می یابد. خودکارآمدی یعنی باور فرد به اینکه می تواند شرایط ارتباطی سخت را مدیریت کند که این مسئله سبب غلبه فرد کم شنوا بر استرس ها بوده و مشارکت وی در فعالیت ها و مکالمات را بهبود می بخشد. استرس همیشگی باعث ایجاد یک سری مواد هورمونی به نام اکسیدان می شود که با حمله به گوش و مغز خود باعث افزایش از بین رفتن آنها می شود. احتمالا شنیده اید که مثلا خاویار آنتی اکسیدان دارد. اما باید دقت داشته باشید غذای گوش شما فقط و فقط صدا است. اگر گوش صدا نشنود از بین می رود.
ب) پرخاشگری و بی قراری: رفتار پرخاشگرانه و تحریک پذیری از جمله مشکلات روانشناختی اصلی است که کم شنوایی می تواند به همراه داشته باشد. به نظر می رسد این علامت بیشتر در میان افراد مسن مبتلا به کم شنوایی ظاهر می شود و می تواند با زوال عقل که یک پیامد فیزیکی کم شنوایی است مرتبط باشد. طبیعی است که استفاده از سمعک در ایجاد آرامش در افراد کم شنوا بسیار موثر خواهد بود.
ج) افسردگی: می تواند پیامد کم شنوایی به دلیل انزوای اجتماعی و تنهایی تجربه شده در افراد با این اختلال باشد. این مسئله در افراد سالمند نمود بیشتری دارد. بنابراین سمعک تنها وسیله ای جهت اصلاح افت شنوایی نیست بلکه به واسطه توانا ساختن فرد کم شنوا در برقراری ارتباطات موثر با اطرافیان خود جایگاه مهمی در حفظ سلامت روان این توانجویان گرامی دارد. خود همین افسردگی باعث ترشح یک سری هرمون مهاری در مغز می شود که باعث از بین رفتن عصب های حافظه می شود و باعث افزایش سرعت آلزایمر و پارکینسون مغزی می شود.
پیامدهای اجتماعی عدم استفاده از سمعک:
الف) کاهش کیفیت زندگی بیمار و اطرافیان وی: ناتوانی در خوب شنیدن و متعاقب آن ناتوانی در برقراری ارتباطات موثر در زندگی روزمره به دلیل نقص شنوایی، از عوامل اصلی نارضایتی بیماران است به همین سبب اغلب آنها کیفیت زندگی پایینتری نسبت به افرادی که کم شنوایی ندارند گزارش میکنند. این مسئله کاملا طبیعی است، تصور کنید برای انجام ساده ترین امور از جمله خرید های روزمره از سوپر مارکت به علت افت شنوایی دچار چالش شوید، این مسئله کیفیت زندگی را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار می دهد.
ب) تعارض با اطرافیان: از دست دادن توانایی شنوایی ممکن است منجر به افزایش ارتباطات نادرست شود و حتی بر کیفیت زندگی خانواده و اطرافیان فرد کم شنوا تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، زمانی که افراد با تلفن صحبت می کنند فرد مبتلا به کم شنوایی معمولا نمی تواند درک جامعی از مکالمات داشته باشد همچنین افراد مبتلا به کم شنوایی ممکن است فعالیت هایی مانند تماشای تلویزیون یا بیدار شدن با ساعت زنگ دار را با سروصدا بیشتری نسبت به دیگران انجام دهند و در نتیجه اعضای خانواده و اطرافیان خود را آزار دهند. به همین سبب استفاده از سمعک نه تنها کیفیت زندگی فرد کم شنوا بلکه خانواده و اطرافیان او را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
ج) محدود شدن استقلال فردی: عدم استفاده از سمعک می تواند در افراد کم شنوا منجر به محدود شدن استقلال فردی شود، زیرا بیمار، به ویژه افراد مسن، ممکن است در کارهای ساده روزمره به کمک نیاز داشته باشن
د) چالش در یادگیری و برقراری ارتباط در مدرسه و محیط کار: در کودکان، کاهش شنوایی و عدم استفاده از سمعک می تواند منجر به مشکلات زیادی در مدرسه شود، مانند نمرات بد، ضعف قابل توجه تحصیلی نسبت به همسالان، طرد شدن توسط سایر کودکان، مشکل در دوست یابی و سایر مشکلات دیگر.
افراد بزرگسال شاغل که از کم شنوایی رنج می برند نیز ممکن است در محل کار دچار مشکلات بسیار زیادی شوند. اغلب اوقات، یک اختلال شنوایی ممکن است بر توانایی فرد در درک دیگران تأثیر بگذارد و در نتیجه بر عملکرد کاری آنها تأثیر ناگواری داشته باشد.
نکاتی در مورد تجویز سمعک:
هموطنان عزیز اگر افت شنوایی دارید باید بدانید هر سمعکی برای شما مناسب نیست. مسئله انتخاب سمعک پس از انجام آزمایشات دقیق شنوایی، برآورد دقیق میزان آسیب شنوایی و با مشورت متخصص شنوایی صورت می پذیرد. پس نباید از هر سمعکی استفاده کنید. مثلاً سمعک های قدیمی که آنالوگ بودند، خود از عوامل آسیب بیشتر به سیستم شنوایی محسوب می شدند و از سال ۲۰۰۰ از چرخه استفاده خارج شدند. اما سمعک های جدید که دیجیتال هوشمند هستند خواص درمانی و توانبخشی فوق العاده ای دارند که در زیر به آن می پردازیم:
سمعک هم همچون بسیاری دیگر از وسایل الکترونیکی مثل موبایل، تلوزیون، لب تاب، ماشین و غیره تکنولوژی های متفاوت دارند.
سمعک در 6 تکنولوژی موجود است:
1. سمعک های انالوگ
2. سمعک های دیجیتال ساده
3. سمعک های دیجیتالی پیشرفته
4. سمعک های هوشمند
5. سمعک های با تکنولوژی هوش مصنوعی
6. سمعک های فراهوشمند یا همان شبکه مغزی
هرچه شما سمعک رده بالاتری استفاده کنید مغز شما و شنوایی شما سالم تر خواهد بود.
تاثیر سمعک های رده بالا بر:
* نوزدان و کودکان:
1: زودتر حرف بزنند
2: قشنگ تر و طبیعی حرف بزنند
3: از لحاظ حافظه قوی تر باشند:
4: مهاری های هوشی و حافظه ایی بالاتری دشاته باشند.
* بزرگسالان:
1: به آلزایمر و فراموشی و پارکیسنون دچار نشوند
2: حرف زدن آنها بد نشود.
3: دچار افسردگی و اختلالت مغزی نشوند.
4: سرعت پیر گوشی آنها خیلی کمتر می شود.
کلام پایانی
همانطور دیدیم استفاده از سمعک، نه فقط در حفظ سلامت سیستم شنوایی، بلکه در حفظ سلامت سیستم عصبی مرکزی و سلامت روانی-اجتماعی افراد کم شنوا موثر است.
تغییر دیدگاه نسبت به سمعک: بسیاری از افراد کم شنوا درک درستی از سمعک ندارند و این مسئله عامل اصلی مقاومت آنها می باشد.
سمعک های امروزی به واسطه تکنولوژی هایی مثل میکروفون های جهت دار، ارتباطات دوگوشی، مدار های کاهش نویز و سر وصدا اضافی محیط، مدار حذف سوت سمعک، اتصال به تلفن همراه، مدار درمان وزوز گوش، مدار انتقال فرکانس و ده ها مدار و سنسور تقویت گفتار هر آنچه که برای شنیدن بهینه لازم باشد را در اختیار فرد کم شنوا قرار می دهند. سمعک ها امروزه ظاهری بسیار ظریف داشته و کمپانی های بزرگ سمعک به جنبه های سخت افزاری، نرم افزاری و زیبایی شناختی، سبب بوجود آمدن یک انقلاب در این زمینه شده است که البته با رضایت بسیار بالای بیماران همراه شده است. در تصاویر زیر می تواند استایل های مختلفی از سمعک های جدید را مشاهده بفرمایید که ظرافت موجود در آنها کاملا واضح است.
اگر شما بیمار بزرگسال کم شنوا دارید و نسبت به سمعک حساس است می توانید با هماهنگی منشی های کلینیک از قبل یک مدل سمعک آماده شود و طبق تست شنوایی سنجی بیمار آن را تنظییم می کنیم و بیمار بلافاصله خواهد فهمید که چه سال هایی از نعمت عزیز شنوایی محروم بوده است و چه استرس های که نکشیده است.
.
.
.
امیدواریم از خواندن این مقاله رضایت کافی داشته باشید
با احترام
نویسنده: امین دیناروند: کارشناس ادیولوژیست
ویرایش علمی: دکتر وحید مرادی: متخصص ادیولوژیست
در صورت لزوم می توانید با شماره های زیر با مطب در تماس باشید:
021-88860666
021-88828999
09109259377
